İSTİFADƏ OLUNMAYAN CİHAZ ŞƏBƏKƏYƏ QOŞULU QALSA ELEKTRİK ENERJİSİNİ SƏRF EDƏRMİ?

Yəqin ki, bir çoxumuza maraqlıdır ki, istifadə olunmayan cihaz şəbəkəyə qoşulu qalsa elektrik enerjisini sərf edərmi?

Enerji istehlakının artdığı bir zamanda evimizdə onlarla elektrik cihazı istifadə edirik. Televizordan kompüterə, paltaryuyan maşından tutmuş cib telefonuna qədər çox sayda elektrik cihazı istifadə olunsa da, olunmasa da həmişə şəbəkəyə qoşulu qalır. Bəs belə bir sual yaranır, istifadə edilmədiyi zaman şəbəkəyə qoşulu qalan elektrik cihazları elektrik fakturalarına necə təsir edir?

Bildiyiniz kimi, evimizə gələn gərginliyin effektiv dəyəri 220 V-dur. Evimizdə istifadə etdiyimiz bir çox elektrik cihazı birbaşa 220 V istifadə etmir, həmin cihazlar girişlərində olan transformatorun köməyi ilə bu gərginliyi azaltmaqla istifadə edirlər. Bu transformatorlar cib telefonlarının adapterlərində, televizorların içərisində, kompüterin prosessorlarında və s. olur. Əsas vəzifəsi 220 V olan effektiv gərginliyi 24 V, 12 V, 5 V kimi aşağı gərginlikli voltajlara endirmək olan bu cihazlara adapterlər, qida bloku və s. kimi fərqli adlar verilsə də, bu qurğular demək olar ki, hamısı bir-birinə bənzəyir.

Baxmadığımız televizor, şarj etmədiyimiz telefon adapteri, istifadə etmədiyimiz kompüter şəbəkəyə qoşulubsa, yenə də enerji istifadə edilirmi?  Evimizdə elektrik enerjisi ilə işləyən bir çox cihazı şəbəkəyə qoşulu halda saxlayırıq. Ancaq bilməliyik ki, içində  transformatoru olan hər cihaz istifadə olunmasa da, əgər şəbəkəyə qoşuludursa, az da olsa enerji istifadə edir.

Bəs bu qurğular istifadə edilmədikdə nə qədər enerji istehlak edir?

İstifadə edilmədikdə, şəbəkəyə qoşulmuş kiçik bir transformator 1-5 Vt aralığında güc sərf edir. Fərdi düşündüyümüz zaman bu gücün miqdarı çox da olmaya bilər. Ancaq ümumilikdə hesablasaq çox böyük rəqəmlər ala bilərik.

Məsələn; Tutaq ki, evimizdə istifadə edilmədiyi halda şəbəyə taxılmış ən azı 4 elektrik cihazı var və bu qurğular orta hesabla 3 Vt güc sərf edir. Bu ümumi enerji sərfi 4 × 3 = 12 Vt deməkdir. Əgər bu cihazların gündəlik 16 saat müddətində, ehtiyac olmadığı təqdirdə şəbəkəyə qoşulu olduğunu hesablasaq 12 × 16 = 192 Vt-lıq gündəlik enerji sərf edilər. Gündəlik 192 Vt enerji aylıq 30 × 192 = 5,8 kVt/saat, illik 5,8 × 12 = 69,1 kVt/saat enerji istehlakı deməkdir. Bu zaman belə nəticəyə gələrik ki, hər il bir evdən 69,1 kVt/saat enerji boşa sərf edilir. Eyni hadisənin 100 000 evdə baş verdiyini düşünsək, bir ildə 6 912 000 kVt/saat enerji itirildiyini görərik. Bu isə kifayət qədər böyük rəqəmdir.